55% bệnh nhân tiểu đường bị biến chứng tim mạch, mắt, thần kinh, thận… Việc kiểm soát tốt đường huyết sẽ ngăn biến chứng và biết cách đo đường huyết tại nhà sẽ góp phần theo dõi và kiểm soát đường huyết chặt chẽ hơn.
Đường huyết (glucose máu) là nguồn nhiên liệu rất quan trọng cho các cơ quan, đặc biệt hệ thần kinh và não bộ. Nồng độ glucose máu trong ngày dao động, thay đổi theo chế độ ăn uống, sinh hoạt, tập luyện thể lực. Nếu lượng đường trong máu thường xuyên cao sẽ dẫn tới bệnh đái tháo đường và các biến chứng của bệnh nếu đường huyết không đạt mức cho phép.
Việc đo đường huyết tại nhà được chia thành các dạng sau, dựa trên thời điểm đo đường huyết bao gồm: đường huyết bất kỳ là đường huyết được đo bất kỳ vào thời gian nào trong ngày, đường huyết lúc đói (đường huyết được đo vào sáng sớm lúc bụng đói), đường huyết sau ăn (đường huyết được đo sau bữa ăn từ 1- 2 giờ).
Với một người bình thường, chỉ số đường huyết an toàn khi:
- Đường huyết bất kỳ thời gian nào: < 140 mg/dL (7,8 mmol/l).
- Đường huyết lúc đói: < 100 mg/dL (< 5,6 mmol/l).
- Sau bữa ăn: < 140mg/dl (7,8 mmol/l).
Dưới đây là những sai lầm khi đo đường huyết tại nhà nhưng vẫn không phát hiện ra, nhất là người vừa mắc bệnh tiểu đường.
1. Không rửa tay khi đo đường huyết
Không rửa tay thường xuyên sẽ đối diện nguy cơ ngộ độc thực phẩm, mắc bệnh truyền nhiễm mà còn nguy hiểm khi đo đường huyết. Nếu để tay bẩn để đo đường huyết thì kết quả kiểm tra không chính xác, thậm chí bị thay đổi do sai số. Do đó, trước khi đo đường huyết, người bệnh rửa sạch tay bằng xà phòng và lau tay thật khô bằng khăn sạch. Sau đó, người bệnh sát khuẩn vị trí đầu ngón tay bằng cồn, để khô tự nhiên trước khi đo đường huyết.
2. Sử dụng que thử không đúng
Mỗi que thử chỉ sử dụng 1 lần khi đo đường huyết và không tái sử dụng que thử đó cho những lần đo sau.
Lưu ý hạn sử dụng của que thử, bảo quản que thử tránh ẩm mốc, trong môi trường không quá 30 độ C. Đảm bảo que thử không dính bụi bẩn, máu khô và các chất khác. Hộp đựng que thử phải được đóng nắp kín sau khi lấy que thử ra.
Người bệnh càng tuyệt đối không dùng que hay máy của người khác để tránh nhiễm trùng và các bệnh lây qua đường máu. Hãy chú ý cách sử dụng que thử đường huyết trên giấy hướng dẫn. Kết quả không chính xác còn do người bệnh sử dụng que thử bị hư do bảo quản trong môi trường không phù hợp, que thử bị rách, bị dơ hoặc đặt que vào máy không đúng vị trí.
3. Cho máu vào que thử không đủ
Khi đo đường huyết, người bệnh cần ngồi hoặc nằm thoải mái và thả lỏng cơ thể, xoa bóp để máu lưu thông tốt. Khi bắt đầu đo đường huyết tại nhà, người bệnh vuốt nhẹ từ gốc đến đầu ngón tay . Đặt kim chích ở mép ngoài cạnh đầu ngón tay và bấm chích máu. Khi vuốt và nặn nhẹ sao cho lấy đủ lượng máu xét nghiệm. Thế nhưng, một số người bệnh thường không cho đủ lượng máu cần xét nghiệm vào que thử, dẫn đến kết quả đo đường huyết không chính xác; thậm chí có người còn để da chạm vào vùng thấm máu sẽ ảnh hưởng đến kết quả.
4. Theo dõi đường huyết sau ăn
Sau khi ăn 1 – 2 giờ thì chỉ số đường huyết trong cơ thể sẽ đạt mức tối đa. Vì vậy, để đánh giá đường huyết sau ăn, người bệnh cần lấy máu ngón tay sau khi kết thúc bữa ăn 1 – 2 giờ chứ không phải là ngay sau bữa ăn. Nếu như chỉ số đường huyết sau ăn đo được vẫn dưới 140mg/dL (7,8 mmol/L), chứng tỏ bạn hoàn khỏe mạnh.
5. Theo dõi đường huyết lúc đói
Để đánh giá chính xác đường huyết lúc đói, người bệnh cần đo vào buổi sáng, lúc bụng đói và nhịn ăn trước đó ít nhất 8 tiếng đồng hồ. Bạn cần đảm bảo chưa ăn hoặc uống bất kỳ loại thực phẩm nào, kể cả nước trái cây, sữa…
Cách duy trì chỉ số đường huyết ổn định
Để duy trì mức độ đường huyết ổn định lành mạnh cần có chế độ ăn uống khoa học, bổ sung thực phẩm màu xanh và đỏ tươi; tập thể dục và duy trì một lối sống khỏe mạnh để duy trì mức đường huyết tốt; uống đều đặn thuốc hạ đường huyết hay tiêm insulin theo lời bác sĩ.